Прыкладныя білеты
для правядзення абавязковага выпускнога экзамену па гісторыі Беларусі па завяршэнні навучання і выхавання на ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі
Білет № 1
1. Беларускія землі напярэдадні Кастрычнікай рэвалюцыі 1917 г.: сацыяльна-эканамічная і палітычная сітуацыя, беларускі нацыянальны рух.
2. Народная гаспадарка БССР у другой палове 1940-х – першай палове 1950-х гг.: пераадоленне наступстваў вайны і выхад на новы ўзровень развіцця.
3. Охарактеризуйте роль Марка Шагала как одного из представителей художественного авангарда XX века.
Білет № 2
1. Падзеі Кастрычніцкай рэвалюцыі і ўстанаўленне савецкай улады ў Беларусі: асаблівасці і вынікі пераўтварэнняў у грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сферах.
2. БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе 1945-1953 гг.: кірункі і асаблівасці аднаўлення.
3. Определите основные принципы государственного строя БНР и определите характер свобод, провозглашённых во 2 Уставной грамоте Исполкома Рады Всебелорусского съезда.
Білет № 3
1. Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі і Брэсцкага міру: супраціўленне насельніцтва і падзел тэрыторыі.
2. Грамадска-палітычнае жыцце БССР у другой палове 1940-х – першай палове 1950-х гг.: асаблівасці пасляваеннага становішча.
3. Сравните процесс осуществления политики индустриализации в СССР и в БССР и определите общее и различное.
Білет № 4
1. Беларускі нацыянальны рух ў снежні 1917 – сакавіку 1918 г. Абвяшчэнне БНР.
2. Развіццё адукацыі і навукі ў БССР у другой палове 1940-х – першай палове 1950-х гг. як састаўная частка працэса пасляваеннага аднаўлення народнай гаспадаркі.
3. Охарактеризуйте с опорой на историческую карту геополитическое положение Беларуси после подписания Рижского мирного договора.
Тугай У.В., Фамін В.М. Атлас. Гісторыя Беларусі, 1917–1945 гг. 10 клас. – Мінск: Белкартаграфія, 2009, с.6
Білет № 5
1. Беларусь ва ўмовах польска-савецкай вайны 1919–1920 гг. Другое абвяшчэнне ССРБ. Рыжскі мірны дагавор.
2. Развіццё літаратуры і мастацтва ў БССР у другой палове 1940-х – першай палове 1950-х гг.: асаблівасці і тэмы творчасці.
3. Сравните политику “военного коммунизма” и новую экономическую политику. Признаки сравнения определите самостоятельно.
Білет № 6
- Утварэнне ССРБ і ЛітБел: асаблівасці афармлення беларускай савецкай дзяржаўнасці.
- БССР у другой палове 1950-х – 1980-я гг.: асноўныя этапы і напрамкі рэфармавання грамадства.
- Определите и объясните, о каком историческом процессе свидетельствуют укрупнение территории БССР в 1924 и 1926 гг. и проведение Народного собрания Западной Беларуси в Белостоке.
Білет № 7
- Беларусь у міжваенны перыяд: асноўныя напрамкі станаўлення савецкага сацыялістычнага грамадства.
- Удзел БССР у заснаванні і дзейнасці ААН.
- Раскройте содержание термина хрущевская “оттепель”.
Білет № 8
- БССР у гады новай эканамічнай палітыкі: асаблівасці сацыяльна-эканамічнага становішча.
- Грамадска-палітычнае жыццё БССР у другой палове 1950-х – першай палове 1960-х гг.: асноўныя кірункі дэмакратызацыі.
- Объясните причинно-следственную связь между проведением форсированной индустриализации и переходом к сплошной коллективизации сельского хозяйства в БССР.
Білет № 9
- Грамадска-палітычнае жыцце БССР у 1920-я гг.: дэмакратызацыя і ўдзел у стварэнні СССР.
- Сацыяльна-эканамічнае развіццё БССР у другой палове 1950-х – першай палове 1960-х гг.: фарміраванне прамысловага і сельскагаспадарчага комплексаў.
- Охарактеризуйте деятельность, личностные качества и роль П.М. Машерова как участника Великой Отечественной войны и Первого секретаря ЦК КПБ.
Білет №10
- Палітыка беларусізацыі: асаблівасці нацыянальных адносін і асноўныя мерапрыемствы.
- Курс на паскарэнне сацыяльна-эканамічнага развіцця БССР у другой палове 1980-х гг.: асноўныя кірункі і спробы рэалізацыі.
- Заполните сравнительную таблицу “Процесс восстановления народного хозяйства Беларуси после гражданской и Великой Отечественной войн” и определите особенности послевоенного восстановления в БССР.
Признаки сравнения |
Период после гражданской войны |
Период после Великой Отечественной войны |
Внешнеполитические условия |
|
|
Территория, на которой проходил процесс восстановления |
|
|
Отрасли экономики, которые восстанавливались в первую очередь |
|
|
Модель экономического развития |
|
|
Білет № 11
- Адукацыя, навука і культура БССР у 1920-я гг.: умовы развіцця і дасягненні.
- Народная гаспадарка БССР у другой палове 1960-х – першай палове 1980-х гг.: асноўныя напрамкі і шляхі развіцця.
- Определите, какие ключевые события белорусской истории середины XIX в. нашли художественное отображение в романе В. Короткевича «Колосья под серпом твоим».
Білет № 12
- Індустрыялізацыя ў БССР: асаблівасці правядзення і вынікі.
- Грамадска-палітычная сістэма БССР у другой палове 1960-х – першай палове 1980-х гг.: характэрныя рысы і асаблівасці.
- Охарактеризуйте внешнеполитический курс СССР, используя Секретный дополнительный протокол к Договору о ненападении между Германией и СССРот 23 августа1939 года.
Білет № 13
- Калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў БССР: прычыны, асаблівасці, вынікі.
- Беларуская літаратура ў другой палове 1950-х – 1980-я гг.: умовы развіцця і тэматыка творчасці.
- Проанализируйте представленные количественные показатели и определите, о каком историческом явлении они свидетельствуют.
Білет № 14
- Грамадска-палітычная сістэма БССР у канцы 1920-х – 1930-я гг.: асноўныя напрамкі фарміравання.
- Развіццё адукацыі і навукі ў БССР у другой палове 1950-х – 1980-я гг.: уклад у фарміраванне індустрыяльнага грамадства.
- Раскройте содержание следующих исторических терминов и определите, о каких явлениях общественного и социально-экономического развития БССР они свидетельствуют: двадцатипятитысячники, кооперация, кулачество, колллективное хозяйство, раскулачивание, середняки, МТС.
Білет № 15
- Развіццё адукацыі і навукі ў БССР у канцы 1920-х – 1930-я гг.: асноўныя дасягненні на шляху культурнай рэвалюцыі.
- Палітыка перабудовы ў БССР у другой палове 1980-х гг.: рэформы ў грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сферах, іх вынікі.
- Охарактеризуйте вклад П.О.Сухого в развитие ВПК и обеспечение безопасности советской страны.
Білет №16
- Літаратура і мастацтва ў БССР у канцы 1920-х – 1930-я гг.: умовы развіцця і асноўныя напрамкі творчасці.
- Станаўленне суверэннай Рэспублікі Беларусь: прававое афармленне сістэмы дзяржаўнага кіравання: асноўныя этапы і кірункі развіцця
- Сравните процесс поиска путей экономического развития Беларуси и России в 1990-е гг. и определите общее и различное.
Білет №17
- Заходняя Беларусь у складзе Польшчы: палітычная і сацыяльна-эканамічная сітуацыя.
- Тэатральнае, музычнае і выяўленчае мастацтва БССР у другой палове 1950-х – 1980-я гг.: адлюстраванне нацыянальна-культурных асаблівасцей і гістарычнага мінулага.
- Проанализируйте документ и сделайте вывод: о каком внутриполитическом процессе в БССР он свидетельствует.
Білет № 18
- Стан культуры ў Заходняй Беларусі ў 1920-я – 1930-я гг.: характэрныя рысы і асаблівасці.
2.. Сацыяльна-эканамічнае і грамадска-палітычнае становішча ў Рэспубліцы Беларусь у першай палове 1990-х гг.
- Охарактеризуйте с опорой на историческую карту социально-экономическое развитие БССР в 1965-1984 гг. (карта стр. 75, учебник 11 класс)
Білет № 19
- Уз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР: геапалітычныя ўмовы і гістарычнае значэнне.
- Грамадска-палітычная сістэма Рэспублікі Беларусь у другой палове 1990-х гг. – пачатку ХХІ ст.
- Определите и объясните, о каком историческом процессе свидетельствует строительство и выпуск продукции на Минском автомобильном и тракторном заводах.
Білет № 20
- Пачатак Вялікай Айчыннай вайны, абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі і іх вынікі.
- Асновы дзяржаўнага ладу Рэспублікі Беларусь і дзяржаўнай ідэалогіі: выбар мадэлі кіравання і арыенціраў развіцця.
- Определите, какому событию в истории Беларуси посвящена картина художника М.Савицкого “Витебские вотора”, созданная в 1967 г. Что можно сказать о людях, изображённых на картине?
Білет № 21
- Германскі акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- Асноўныя напрамкі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь у пачатку ХХІ ст. Сацыяльна арыентаваная рыначная эканоміка.
- Охарактеризуйте роль В.Быкова в раскрытии темы войны в белорусской советской литературе и особенности его творчества.
Білет № 22
- Станаўленне партызанскага і падпольнага руху супраць нямецка-фашысцкіх акупантаў на тэрыторыі Беларусі.
- Знешняя палітыка Рэспублікі Беларусь: фарміраванне і рэалізацыя шматвектарнага знешнепалітычнага супрацоўніцтва.
- Проанализируйте представленные количественные показатели и определите, о каком историческом явлении они свидетельствуют. Раскройте причины замеченных вами тенденций.
Білет № 23
- Масавая народная барацьба супраць нямецка-фашысцкіх акупантаў на тэрыторыі Беларусі: формы, метады, асаблівасці супраціўлення.
- Развіццё адукацыі і навукі ў Рэспубліцы Беларусь: уклад у фарміраванне грамадства ведаў.
- Раскройте содержание следующих исторических терминов и определите, о каких явлениях общественного и социально-экономического развития Беларуси они свидетельствуют: многопартийность, гласность, альтернативные выборы, парламентская оппозиция.
Білет № 24
- Вызваленне тэрыторыі Беларусі ад германскіх захопнікаў. Аперацыя Баграціён і яе стратэгічнае значэнне.
- Развіццё літаратуры і мастацтва ў Рэспубліцы Беларусь: адлюстраванне культурна-гістарычнай спадчыны і сучасныя дасягненні.
- Объясните причинно-следственную связь между преимущественным развитием ВПК и тяжёлой промышленности в БССР и дефицитом товаров народного потребления.
Білет № 25
- Уклад беларускага народа ў Перамогу над нацысцкай Германіяй: вынікі і ўрокі Вялікай Айчыннай вайны.
- Дасягненні беларускага мастацтва і спорту на міжнароднай арэне.
- Охарактеризуйте научные достижения Ж.Алфёрова.
Дадатак да білетаў. Практычныя заданні
Билет №2
Из 2-й Уставной грамоты Исполкома Рады Всебелорусского съезда
У часе сусьветнай вайны‚ што бурыць адны моцныя дзржавы і аслабляе другія‚ абудзілася Беларусь да дзяржаўнага жыцьця. Пасьля трох з паловаю вякоў няволі ізноў на ўвесь сьвет кажа беларускі народ аб тым‚ што ён жыве і будзе жыць. Вялікі народны Збор — Усебеларускі Зьезд 15–17 сьнежня 1917 року‚ дбаючы аб долі Беларусі зацьвердзіў на яе землях рэспубліканскі лад. Выпаўняючы волю Зьезду і баронячы дзяржаўныя правы народу‚ Спаўняючы Камітэт Рады Зьезду гэтак пастанаўляе аб дзяржаўным устроі і аб правох і вольнасьцях яе грамадзян і народаў:
1. Беларусь у рубяжох расьсяленьня і лічэбнай перавагі беларускага народу абвяшчаецца Народнай Рэспублікай. 2. Асноўныя законы Беларускай Народнай Рэспублікі зацьвердзіць Устаноўчы Сойм Беларусі‚ скліканы на асновах агульнага‚ роўнага‚ простага‚ патаёмнага і прапарцыянальнага выбарчага права‚ не зважаючы на род‚ народнасьць і рэлігію. 3. Да часу‚ пакуль зьбярэцца Устаноўчы Сойм Беларусі‚ заканадаўчая ўлада ў Беларускай Народнай Рэспубліцы належыць Радзе Усебеларускага Зьезду дапоўненай прадстаўнікамі нацыянальных меншасьцяў Беларусі. 4. Спаўняючая і адміністрацыйная ўлада ў Беларускай Народнай Рэспубліцы належыць Народнаму Сакратарыяту Беларусі‚ які назначаецца Радаю Зьезду і перад ёю трымае адказ. 5. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі абвяшчаецца вольнасьць слова‚ друку‚ сходаў‚ забастовак‚ хаўрусаў; безумоўная вольнасьць сумленьня‚ незачэпнасьць асобы і памешканьня. 6. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі ўсе народы маюць права на нацыянальна-пэрсанальную аўтаномію; абвяшчаецца роўнае права ўсіх моваў народаў Беларусі. 7. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі права ўласнае ўласнасьці на зямлю касуецца. Зямля перадаецца бяз выкупу тым‚ што самі на ёй працуюць. Лясы‚ вазёры і нутро зямлі абвяшчаюцца ўласнасьцю Беларускай Народнай Рэспублікі. 8. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі ўстанаўляецца найбольшы 8-гадзінны рабочы дзень.
Билет №12
Секретный дополнительный протокол к Договору о ненападении между Германией и СССР от 23 августа 1939 года
При подписании договора о ненападении между Германией и Союзом Советских Социалистических Республик нижеподписавшиеся уполномоченные обоих сторон обсудили в строго конфиденциальном порядке вопрос о раграничении сфер обоюдных интересов в Восточной Европе. Это обсуждение привело к нижеследующему результату:
1. В случае территориально-политического переустройства областей, входящих в состав Прибалтийских государств (Финляндия, Эстония, Латвия, Литва), северная граница Литвы одновременно является границей сфер интересов Германии и СССР. При этом интересы Литвы по отношению Виленской области признаются обоими сторонами.
2. В случае территориально-политического переустройства областей, входящих в состав Польского Государства, граница сфер интересов Германии и СССР будет приблизительно проходить по линии рек Нарева, Вислы и Сана.
Вопрос, является ли в обоюдных интересах желательным сохранение независимого Польского Государства и каковы будут границы этого государства, может быть окончательно выяснен только в течение дальнейшего политического развития.
Во всяком случае, оба Правительства будут решать этот вопрос в порядке дружественного обоюдного согласия.
3. Касательно юго-востока Европы с советской стороны подчеркивается интерес СССР к Бессарабии. С германской стороны заявляется о ее полной политической незаинтересованности в этих областях.
4. Этот протокол будет сохраняться обоими сторонами в строгом секрете.
По уполномочию Правительства СССР В. Молотов |
За Правительство Германии И. Риббентроп |
Билет №13
Дынаміка вытворчасці некаторых відаў прамысловай прадукцыі ў Беларускай ССР у 1940—1950 гг.
Паказчыкі |
Адзінка вымярэння |
1940 г. |
1945 г. |
1950 г. |
% да 1940 г. |
|
|
|
|
|
|
1945 г. |
1950 г. |
Электраэнергія |
млрд кВт•г |
0,5 |
0,08 |
0,7 |
16 |
140 |
Торф |
млн т |
3,4 |
1,2 |
3,9 |
35 |
115 |
Станкі металарэзныя |
тыс. шт |
6,0 |
0,2 |
4,8 |
3 |
80 |
Аўтамабілі грузавыя |
тыс. шт |
— |
— |
2,4 |
— |
— |
Трактары |
тыс. шт |
— |
— |
0,04 |
— |
— |
Цэмент |
тыс. т |
199,6 |
50,2 |
341,7 |
25 |
171 |
Цэгла будаўнічая |
млн шт. |
295,0 |
40,7 |
517,2 |
14 |
175 |
Веласіпеды |
тыс. шт. |
— |
— |
70,0 |
— |
— |
Швейныя машыны |
тыс. шт. |
— |
— |
0,4 |
— |
— |
Тканіна льняная |
млн паг. м |
15,8 |
0,03 |
19,1 |
0,2 |
121 |
Штучнае валакно |
тыс. т |
2,6 |
— |
2,2 |
— |
85 |
Абутак скураны |
млн пар |
9,8 |
0,5 |
7,5 |
5 |
76 |
Экономика Советской Белоруссии. 1917—1967. -- Минск, 1967. С. 330.
Билет №17
Распараджэнне Слуцкага акружнога камітэта кампартыі, 1924г.
Строго – секретно
Из Слуцкого Окружкома - всем райкомам.
21.10.24г.
Окружной комитет считает необходимым,чтобы в предстоящей компании перевыборов сельсоветов было бы полностью закреплено партийное влияние в таковых.
Бюро окружкома вынесло постановление (протокол № 16,пункты б,в,г,д), заключающееся в том, чтобы руководящую головку сельсовета составить из одного члена партии, одного комсомольца и одной крестьянки, причем в каждом сельсовете заместителем председателя должна быть женщина – крестьянка.
В случае отсутствия возможности выдвижения комсомольца или партийца – выдвигать на их место демобилизованных красноармейцев – бедняков.
Задачей райкомов является, чтобы состав председателей сельсоветов был подобран на 30% из партийцев и на 70% из комсомольцев и демобилизованных краснормейцев – бедняков.
(Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь: фонд 305, вопіс 1,справа11, ліст 42)
Акружком – акружны камітэт КП(б)Б; акруга – адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў БССР у 1924 -1930 г.г. і ў 1935 – 1938 г.г.; у 1930 г. акругі скасаваны, застаўся толькі падзел на раёны; з 1938 г. уведзены абласны падзел.
Билет №20
М.Савицкий. “Витебские ворота”. Масло. 1967 г.
Билет №22
Гады |
Насельніцтва (тыс. чал.) |
Нараджаемасць |
Смяротнасць |
Аборты |
Шлюбы |
Разводы |
|||||
|
|
тыс. |
на 1000 чал. |
тыс. |
на 1000 чал. |
тыс. |
на 1000 чал. |
тыс. |
на 1000 чал. |
тыс. |
на 1000 чал. |
1950 |
7709 |
197,2 |
25,6 |
91,9 |
8,0 |
36,0 |
4,7 |
74,0 |
9,6 |
1,6 |
0,2 |
1960 |
8147 |
221,8 |
27,2 |
54,0 |
6,6 |
170,8 |
21,0 |
90,0 |
11,0 |
5,7 |
0,7 |
1965 |
8558 |
153,9 |
18,0 |
58,2 |
6,8 |
206,0 |
24,1 |
70,0 |
8,2 |
9,7 |
1,1 |
1970 |
9002 |
146,7 |
16,2 |
68,9 |
7,6 |
187,9 |
20,9 |
83,0 |
9,2 |
17,0 |
1,9 |
1975 |
9317 |
146,5 |
15,7 |
79,0 |
8,5 |
194,7 |
20,9 |
93,0 |
10,0 |
23,0 |
2,5 |
1980 |
9592 |
І54,0 |
16,1 |
95,5 |
10,0 |
201,8 |
21,0 |
97,0 |
10,1 |
31,2 |
3,3 |
1985 |
9929 |
165,0 |
16,6 |
105,6 |
10,6 |
200,9 |
20,2 |
98,6 |
9,9 |
31,0 |
З,1 |
1990 |
10189 |
142,2 |
14,0 |
109,6 |
10,8 |
2б0,8 |
25,6 |
99,2 |
9,7 |
35,0 |
3,4 |
1991 |
10190 |
132,0 |
13,0 |
114,7 |
11,2 |
241,1 |
23,7 |
94,8 |
9,3 |
37,8 |
3,7 |
1992 |
10233 |
128,0 |
12,5 |
116,7 |
11,4 |
240,4 |
23,5 |
79,8 |
7,8 |
39,9 |
3,9 |
1993 |
10244 |
117,4 |
11,5 |
128,5 |
12,6 |
218,0 |
21,3 |
82,3 |
8,0 |
44,9 |
4,3 |
1994 |
10210 |
110,6 |
10,8 |
130,0 |
12,7 |
212,5 |
20,8 |
75,5 |
7,4 |
44,1 |
4,3 |
1995 |
10177 |
101,1 |
9,9 |
133,8 |
13,1 |
193,3 |
19,0 |
77,0 |
7,6 |
42,0 |
4,1 |
1996 |
10141 |
95,8 |
9,4 |
133,4 |
13,1 |
174,1 |
17,2 |
63,7 |
6,3 |
43,1 |
4,2 |
1997 |
10093 |
89,6 |
8,9 |
136,7 |
13,5 |
152,7 |
15,1 |
69,7 |
6,9 |
47,0 |
4,6 |
1998 |
10045 |
92,6 |
9,2 |
137,3 |
13,6 |
145,3 |
14,5 |
71,4 |
7,1 |
47,0 |
4,6 |
1999 |
10019 |
93,0 |
9,3 |
142,0 |
14,2 |
135,8 |
13,6 |
73,0 |
7,3 |
47,1 |
4,7 |
2000 |
9990 |
93,7 |
9,4 |
134,9 |
13,5 |
121,9 |
12,2 |
62,5 |
6,3 |
43,5 |
4,3 |
2001 |
9951 |
91,7 |
9,2 |
140,3 |
14,1 |
101,4 |
10,2 |
68,7 |
6,9 |
40,9 |
4,1 |
2002 |
9899 |
88,7 |
8,9 |
146,7 |
14,8 |
89,9 |
9,1 |
66,7 |
6,7 |
37,4 |
3,8 |
2003 |
9849 |
88,5 |
9,0 |
143,2 |
14,5 |
80,2 |
8,1 |
69,9 |
7,1 |
31,7 |
3,2 |
2004 |
9800 |
88,9 |
9,1 |
140,1 |
14,3 |
71,7 |
7,3 |
60,3 |
6,2 |
29,1 |
3,0 |
2005 |
9751 |
90,4 |
9,3 |
141,7 |
14,6 |
64,6 |
6,6 |
73,3 |
7,5 |
30,5 |
З,1 |
Потапов В.П., Печенко А.Г. Демографическая ситуация
в системном представлении. Минск, 2006. С.13.